Kerncijfers 2023
Elke vijf minuten belandt een 65-plusser op de Spoedeisende Hulp (SEH) na een val. Ter vergelijking: elke 21 minuten bezoekt een 65-plusser de SEH na een verkeersongeval. Een val bij ouderen leidt vaak tot ernstig letsel; driekwart van de 65-plussers die in 2023 naar de SEH ging vanwege een val, had ernstig letsel.
65-plussers belanden op de SEH na een val
daarvan hadden ernstig letsel
verwachte stijging van het aantal 85-plussers in de komende 10 jaar
Een val met gevolgen
De gevolgen van een val zijn groot, zowel op maatschappelijk als persoonlijk vlak. Naast de aanzienlijke zorgkosten, brengt het ook persoonlijk leed met zich mee. Het beïnvloedt de zelfredzaamheid van ouderen, hun vermogen om langer thuis te wonen en hun kwaliteit van leven. Valpartijen bij ouderen komen veel voor: jaarlijks valt een derde van alle 65-plussers. Van deze groep bezoekt 10% de SEH vanwege letsel. Het risico op een SEH-bezoek na een val neemt toe naarmate men ouder wordt. Valongevallen vormen de belangrijkste oorzaak van SEH-bezoeken bij ouderen.
Hersenletsel
Heupfractuur
Polsfractuur
Dubbele vergrijzing
Verwacht wordt dat het aantal valongevallen de komende jaren zal toenemen door de dubbele vergrijzing. In de komende 10 jaar zal het aantal 85-plussers zelfs met 150 procent stijgen. Daarnaast wonen ouderen steeds langer thuis. Vaak met meerdere aandoeningen, waardoor zij in een kwetsbare situatie verkeren.
Risicofactoren rondom vallen
Valrisico vaststellen
Ouderen lopen meer risico op vallen door factoren zoals verminderde spierkracht, visuele beperkingen en medicatiegebruik. Vaak zijn meerdere factoren verantwoordelijk voor een val, en veel ouderen zijn zich niet bewust van hun risico. Professionals moeten dit risico tijdig signaleren en doorverwijzen naar valpreventie.
VeiligheidNL heeft in 2023 een online valrisicotest ontwikkeld om het valrisico eenvoudig vast te stellen.
Valongevallen voorkomen
Er is sterk wetenschappelijk bewijs over wat werkt in valpreventie. Er zijn meerdere (kosten)effectieve interventies beschikbaar en valpreventie loont, blijkt uit een uitgevoerde Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA). Met name beweegprogramma's gericht op valpreventie verlagen zowel het aantal valongevallen als het valrisico. Het krachtigste bewijs komt van programma's die zich voornamelijk richten op balansoefeningen en functionele training.
Effectieve aanpak valpreventie: Hoe zorgen we ervoor dat ouderen deelnemen aan valpreventie?
Kennis over effectieve valpreventieprogramma's leidt niet automatisch tot de uitvoering van een succesvolle aanpak. De opzet en uitvoering van valpreventie in de praktijk is complex. De uitgangspunten voor een effectieve aanpak valpreventie zijn:
Het inzetten van effectieve interventies
Samenwerken aan een goede opzet en uitvoering
Het bereiken van de doelgroep
Impact op de maatschappij
De noodzaak om sterk in te zetten op valpreventie is, zeker met de dubbele vergrijzing in aantocht, enorm groot. Met de afspraken in het Gezond en Actief Leven Akkoord krijgt de landelijke aanpak van valpreventie stevig vorm.
Samen met het ministerie van VWS zet VeiligheidNL zich in om de landelijke implementatie van valpreventie verder te brengen en de doelstellingen uit het regeerakkoord te halen. Dit betekent concreet dat vanaf 2023 jaarlijks 3% van de 65-plussers deelneemt aan een valpreventieve beweeginterventie.
Het aantal gecertificeerde trainers voor de valpreventieve beweegprogramma's In Balans en Otago is de afgelopen jaren aanzienlijk gestegen. Zo hebben we 622 trainers in 2023 opgeleid. Dit betekent dat deze trainingen steeds toegankelijker worden voor ouderen, waarmee we een grote bijdrage leveren aan de impact op de doelgroep.
De grootste impact zien we onder de (oud)deelnemers van de valpreventieve trainingen. De zelfredzaamheid van deze ouderen en daarmee het plezier in hun leven wordt aanzienlijk vergroot!
Wil
"Valpreventie is wat mij betreft heel belangrijk omdat je op die manier op jezelf kan blijven wonen en niet afhankelijk wordt van anderen."
Harvey
"Ik ben een paar keer gevallen. De balans is niet meer helemaal lekker en ik struikelde gauw. Maar door de cursus leer je dat een beetje voorkomen en dat is wel belangrijk."
Betty
"Ik voel dat het goed is voor mijn lichaam. Je wordt er iets zekerder van. Dat zijn eigenlijk de belangrijkste zaken. En ik zou iedereen aanraden: doe het ook!"
Meer weten?
¹ Thuis Onbezorgd Mobiel | VeiligheidNL
² Ketenaanpak Valpreventie | VeiligheidNL
³ E-learning ouderen motiveren voor valpreventie | VeiligheidNL
Meer cijfers? Bekijk hier het LIS kerncijfers 2023 tabellenboek en verantwoording