Kerncijfers 2024
Het wordt steeds drukker op straat. De bevolking groeit, we leven langer en voertuigen worden sneller en stiller. Dat houdt ons mobiel en verbonden, maar brengt ook toenemende risico's met zich mee. Het aantal verkeersslachtoffers stijgt al jaren en dat is zorgelijk. In 2024 belandden er elke dag zo’n 300 mensen op de SEH door een verkeersongeval.
verkeersslachtoffers op de SEH in 2024
daarvan hadden aanzienlijk letsel
stijging sinds 2015
Meest voorkomend aanzienlijk letsel
Fractuur
Hersenletsel
Verkeersveiligheid vraagt om inzicht
Verkeersongevallen veroorzaken persoonlijk leed, zorgen voor een groeiende druk op de zorg én brengen hoge maatschappelijke kosten met zich mee. Het Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV) benadrukt dat gedragsverandering, in combinatie met een risicogestuurde aanpak, essentieel is om deze trend te keren. Daarvoor is inzicht nodig: welke risicolocaties en risicogroepen vragen om gerichte maatregelen, en hoe effectief zijn die?
Monitor Verkeersslachtoffers (MOVE)
Het is een uitdaging voor gemeenten en provincies om snel en volledig inzicht te krijgen in verkeersongevallen. Met de Monitor Verkeersslachtoffers (MOVE)² ontsluiten we gegevens van de Regionale Ambulancevoorzieningen en Spoedeisende Hulp. Dit biedt inzicht in risicolocaties, risicogroepen en ontwikkelingen in het aantal verkeersongevallen, waarmee een risicogestuurde aanpak ondersteund en gemonitord kan worden.
MOVE Eindhoven
Van onderregistratie naar een completer beeld
De praktijk laat zien hoe waardevol aanvullende data zijn. Eindhoven (de op vier na grootste gemeente van Nederland) groeide in de afgelopen dertig jaar met ruim 50.000 inwoners. Van de bijna kwart miljoen mensen die er wonen, is een groot deel dagelijks onderweg - en dat is exclusief de vele forensen. Daarbij stelden ze een hele concrete en ambitieuze verkeersveiligheidsuitdaging: het aantal verkeersslachtoffers in 2030 halveren ten opzichte van 2019. Tot 2024 maakte Eindhoven daarbij enkel gebruik van politiedata om deze doelstelling te monitoren en een top 10 van risicolocaties in kaart te brengen. Politiedata bleken daarvoor ontoereikend, onder meer doordat de politie niet altijd ter plaatse komt.
In het Masterplan Mobiliteit 2050 van de gemeente staat dat ze werkt aan een data-gedreven en risico-gestuurde aanpak om verkeersslachtoffers terug te dringen. Het verbeteren van ongevallenregistratie en -analyses is een speerpunt. Dankzij een landelijke samenwerking tussen het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat (IenW), Rijkswaterstaat, Ambulancezorg Nederland, RIVM en VeiligheidNL zijn sinds 1 januari 2022 anoniem ambulancedata beschikbaar in het MOVE dashboard. Deze gegevens zijn voor beleidsmakers van de gemeente Eindhoven van groot belang om de omvang van het probleem, de betrokken risicogroepen en ongevalslocaties scherp in beeld te krijgen.
Jongeren opvallend vaak slachtoffer
In 2024 kwam de ambulance ter plaatse bij zo’n 1100 verkeersslachtoffers in Eindhoven. Ruim vijf keer zoveel slachtoffers als de politie registreerde. Vooral jongeren in de leeftijdsgroep 12 tot 34 jaar bleken relatief vaak betrokken bij ongevallen, gelet op hun aandeel in de bevolking. Dit benadrukt dat juist gedrag en mobiliteitspatronen van jongeren specifieke aandacht verdienen.
Risicolocaties in kaart brengen
Naast verschillen in omvang geven ambulancedata ook een ander beeld van de risicolocaties. Met behulp van deze aanvullende gegevens kan per gemeente of wegbeheerder inzichtelijk worden gemaakt waar de meeste ongevallen gebeuren en hoe dit verschilt per vervoerswijze of leeftijdsgroep. Dit helpt beleidsmakers bij het maken en monitoren van beleid.
Robert Strijk Wethouder mobiliteit gemeente Eindhoven
"Ik schrok ervan dat er in Eindhoven gemiddeld drie keer per dag een ambulance uitrukt voor een verkeersslachtoffer. Daarnaast verbaast het me hoe groot het verschil is tussen de cijfers van de politie en de ambulancedienst. Die laatste registreert er vijf keer zoveel; dat is aanzienlijk."
Handvatten voor beleid
Het MOVE dashboard ondersteunt beleidsmakers met onderstaande uitdagingen. Naast data, leveren ook gedragsanalyses belangrijke inzichten op voor passende maatregelen, zoals educatie en voorlichting.
Identificeren van risicolocaties
Analyseren van risicogroepen
Monitoren van effecten van maatregelen
Ontwikkelen van gerichte interventies
Eindhoven pakt de uitdaging aan
De cijfers onderstrepen de noodzaak om de stad veiliger te maken. Eindhoven heeft inmiddels prioritaire wegen benoemd, een verbeterplan voor de ring opgesteld en maatregelen voorbereid om verkeer straks uit het centrum te weren.
Wethouders en beleidsmakers in Eindhoven streven naar een stad waarin iedereen zich veilig voelt in het verkeer; waar kinderen zelfstandig kunnen fietsen en spelen in de openbare ruimte; waar ouderen veilig kunnen oversteken en waar bewuste en vriendelijke verkeersdeelnemers naar elkaar omkijken. De inzichten die het MOVE dashboard Eindhoven geeft, bieden houvast bij de monitoring en bijsturing van het verkeersveiligheidsplan.
Samen naar een veiliger verkeerslandschap.
Het verhaal van Eindhoven laat zien dat inzicht de eerste stap is naar verandering. In lijn met het Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV) is samenwerking en een integrale aanpak nodig. Door data, gedragskennis en praktijkervaring te combineren, kunnen we het aantal verkeersslachtoffers verminderen en zorgen voor een veiliger Nederland voor iedereen.
